Khi trẻ bị sốt, nhất là những trẻ đã từng có tiền sử bị sốt cao co giật, các bậc cha mẹ cần nhanh chóng giúp trẻ hạ sốt bằng những phương pháp hợp lý và an toàn, và một trong số đó là sử dụng thuốc hạ sốt cho trẻ. Trên thị trường hiện nay đang có các dạng thuốc hạ sốt trẻ em khác nhau với hiệu quả cao cho ba mẹ lựa chọn như thuốc hạ sốt đút hậu môn (thuốc hạ sốt viên đạn), thuốc hạ sốt dạng bột sủi bọt, thuốc hạ sốt dạng si rô (thuốc hạ sốt dạng nước), thuốc hạ sốt dạng viên nén,…
Những loại thuốc hạ sốt phổ biến hiện nay đó là:
Xem thêm: 10 nguyên tắc mẹ cần nhớ khi trẻ bị sốt
Từ những loại thuốc hạ sốt cho trẻ ở trên sẽ được điều chế thành các dạng thuốc hạ sốt cho bé khác nhau để phù hợp với nhiều đối tượng trẻ em
Thuốc hạ sốt đút hậu môn có chứa paracetamol và các tá dược khác có khả năng tan chảy ở nhiệt độ nhiệt độ cơ thể và nhanh chóng thẩm thấu vào hệ mạch máu vùng hậu môn rồi đi thẳng vào hệ tuần hoàn mà không cần phải qua quá trình chuyển hóa ở gan. Điều này sẽ giúp làm giảm áp lực cho gan trong việc thải độc, đồng thời phát huy tác dụng thuốc hơn so với thuốc uống do không bị phá hủy ở gan. Tuy nhiên, thuốc hạ sốt viên đạn thường có tác dụng hạ sốt chậm hơn dạng uống khoảng 15 – 20 phút vì quá trình hấp thụ paracetamol từ trực tràng vào máu sẽ cần nhiều thời gian hơn.
Thuốc hạ sốt đút hậu môn đặc biệt là khi trẻ sốt cao 40 độ nhưng khi uống thuốc thì bị nôn hoặc khi ba mẹ cần giúp trẻ hạ sốt lúc trẻ đang ngủ mà không muốn đánh thức trẻ dậy. Một ưu điểm khác của thuốc là được sản xuất ở nhiều liều lượng khác nhau, mỗi loại phù hợp với từng mức cân nặng của trẻ, chẳng hạn như:
Tuy nhiên, khi đã sử dụng thuốc hạ sốt đút hậu môn thì không cho bé uống bất kỳ loại thuốc nào có chứa thành phần paracetamol, vì thuốc hạ sốt đút hậu môn vốn dĩ đã có chứa paracetamol nên dễ gây ra tình trạng bé bị ngộ độc thuốc do uống quá liều.
Dạng bột sủi bọt thường có được bào chế với nhiều mùi hương trái cây khác nhau như cam, chanh, dâu…nhất là có vị ngọt nên rất dễ “dụ” bé khi bé sợ, không chịu uống thuốc. Thuốc dạng gói bột rất dễ sử dụng vì chỉ cần hòa tan thuốc vào nước sôi để nguội là có thể cho trẻ uống ngay. Thuốc cũng dễ uống và dễ hấp thu, phù hợp với các trẻ nhỏ chưa có khả năng uống nguyên viên thuốc. Thuốc hạ sốt trẻ em dạng bột sủi bọt thường phát huy tác dụng nhanh vì paracetamol dễ dàng được hấp thụ vào máu qua hệ tiêu hóa chỉ khoảng 15 – 30 phút sau khi uống.
Thuốc hạ sốt dạng si rô (thuốc hạ sốt dạng nước) là một giải pháp tuyệt vời khác cho ba mẹ khi bé không chịu uống thuốc vì sợ thuốc đắng. Thuốc hạ sốt dạng siro có nhiều mùi vị hoa quả như cam, dâu,… hay vị vanilla giúp việc trẻ uống thuốc được thuận lợi hơn nhưng vẫn đảm bảo hiệu quả của thuốc. Tuy nhiên, thuốc dạng siro khó bảo quản và vận chuyển hơn. Thuốc thường được khuyến cáo sử dụng sau khi mở nắp và một số sản phẩm cần được bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh. Mặc dù thuốc dễ sử dụng do chỉ cần đong thuốc theo xi-lanh đã chia vạch sẵn nhưng sau đó, ba mẹ nên pha loãng thuốc với nước để trẻ dễ uống và tăng khả năng hấp thu thuốc.
Dạng viên nén cũng là một dạng rất phổ biến nhất. Tuy nhiên, thuốc phù hợp với các bé đã có khả năng nuốt nguyên viên hơn do việc nghiền nhỏ thuốc hoặc chọc nang để lấy thuốc thường không chính xác. Thuốc dễ bảo quản, dễ sử dụng và được cơ thể hấp thu nhanh chóng và hầu như hoàn toàn qua đường tiêu hóa. Tuy nhiên, sự hấp thu thuốc chịu nhiều ảnh hưởng từ các yếu tố như tình trạng sinh lý, các thuốc đang sử dụng, thức ăn hoặc thức uống dùng gần với thời điểm uống thuốc…
Xem thêm: Hướng dẫn ba mẹ xử lý khi trẻ sốt cao không hạ tại nhà
So với Paracetamol, Ibuprofen thường ít được chỉ định dùng cho trẻ em để hạ sốt vì nhiều tác dụng phụ, có nhiều ca sốt xuất huyết không nên dùng.
Thuốc hạ sốt giảm đau trên thị trường được bào chế ở nhiều hình thức khác nhau, mục đích là để trẻ dễ uống hơn hoặc trong các trường hợp không trực tiếp uống được. Cụ thể như sau:
Loại này thường có các mùi trái cây thơm ngon như cam, chanh, dâu… đồng thời có thêm vị ngọt cho bé dễ uống. Trẻ nhỏ có tâm lý sợ thuốc đắng nên khi dùng gói bột pha cho bé, trẻ sẽ dễ dàng uống hơn.
Cách sử dụng khá đơn giản: Cần pha gói thuốc chung với nước sôi để nguội rồi cho bé uống. Thuốc hòa tan được hấp thu nhanh chóng từ dạ dày vào ruột, sau đó đi vào máu chỉ sau 15-30 phút. Các dạng gói phổ biến có hàm lượng lần lượt là Hapacol 80mg, Hapacol 150mg và Hapacol 250mg. Dựa theo số đo cân nặng mà bố mẹ chọn loại phù hợp nhất cho bé.
Tiện lợi hơn dạng gói bột, thuốc giảm đau hạ sốt dành cho bé dạng siro có vị ngọt dễ uống, có thể dùng ngay mà không cần pha thêm nước. Các hàm lượng thông dụng nhất của Paracetamol dạng siro đó là 80mg/5ml, 150mg/5ml hoặc 250mg/5ml. Ưu điểm của thuốc hạ sốt dạng siro đó là có nhiều hương vị mùi vị hấp dẫn giúp trẻ dễ uống và hiệu quả điều trị cũng tương tự như dạng gói bột.
Hay còn gọi là thuốc hạ sốt giảm đau đút hậu môn thường được sử dụng trong trường hợp bé bị sốt và nôn nhiều, trẻ sốt cao co giật hay bé quá mệt không tự uống thuốc được. Bố mẹ nên lưu ý khi dùng thuốc hạ sốt cho trẻ em này sẽ có tác dụng chậm hơn so với thuốc uống (như gói bột hoặc sirô) chừng 15 – 20 phút. Tuy nhiên bố mẹ nên mua song song cả 2 loại dạng uống và dạng đặt, nhất là ở nhà có trẻ nhỏ từ 6 tháng đến 6 tuổi đề phòng trong trường hợp sốt cao co giật thì có cách xử trí kịp thời.
Hapacol là một trong những thương hiệu thuốc giảm đau hạ sốt rất đáng tin cậy trên thị trường. Thuốc giảm đau hạ sốt cho trẻ em dạng bột sủi bọt Hapacol hiện có 3 loại hàm lượng là 80mg, 150mg và 250mg.
Cách mỗi 6 giờ, bạn cho trẻ uống Hapacol 80 một lần, không quá 5 lần/ngày. Liều uống trung bình từ 10 – 15 mg/kg thể trọng/lần. Tổng liều tối đa không quá 60 mg/kg thể trọng/ 24 giờ. Bạn cũng có thể cho trẻ dùng liều như sau:
Bạn hòa tan thuốc Hapacol 150 vào lượng nước (thích hợp cho bé) đến khi sủi hết bọt. Cách mỗi 6 giờ, bạn cho trẻ uống một lần, không quá 5 lần/ngày.
Bạn hòa tan thuốc Hapacol 250 vào lượng nước (thích hợp cho bé) đến khi sủi hết bọt. Cách mỗi 6 giờ, bạn cho trẻ uống một lần, không quá 5 lần/ngày. Các lần uống cách nhau ít nhất 4 – 6 giờ.
Xem thêm: Mẹ nên biết cách hạ sốt nhanh khi trẻ sốt cao từ trên 39 độ
Uống thuốc hạ sốt theo liều lượng đúng và hướng dẫn sử dụng không gây hại cho trẻ em. Tuy nhiên, việc sử dụng quá nhiều thuốc hạ sốt có thể có những tác động không mong muốn, có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng.
Nếu trẻ uống quá liều Hapacol, có thể dẫn đến các triệu chứng sau:
Trong trường hợp trẻ uống quá liều , cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức để được điều trị kịp thời.
Khi bé bị sốt từ 38,5 độ C trở lên thì bố mẹ nên cho uống thuốc hạ sốt. Liều dùng từ 10-15mg/kg/lần đối với thuốc Paracetamol, không sử dụng quá 60mg/kg/ngày. Với trẻ sơ sinh bị sốt, khoảng cách giữa 2 lần dùng thuốc là từ 6-8 tiếng. Với trẻ lớn hơn (trên 6 tháng) thì thời gian dùng liều tiếp theo cách nhau 4-6 tiếng.
Xem thêm: Cách hạ sốt cho trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ nhanh và an toàn
Với trẻ dưới 3 tháng tuổi không nên tự ý dùng thuốc hạ sốt mà không có sự chỉ định của bác sĩ. Không sử dụng nhiều loại hạ sốt cùng lúc, chẳng hạn như kết hợp Paracetamol và Ibuprofen với nhau vì dễ làm tăng độc tính của thuốc.
Nếu bạn sử dụng thuốc giảm đau đặt hậu môn cùng với thuốc dạng siro hoặc dạng gói bột đi chăng nữa thì cũng cần canh đúng khoảng cách giữa 2 lần dùng. Nếu muốn kết hợp thì cũng cần đợi tối thiểu 4 giờ sau đó rồi mới cho bé thêm liều hạ sốt thứ 2.
Xem thêm: [Giải đáp] Vì sao trẻ uống thuốc hạ sốt mà không hạ
Tham khảo 7 lời khuyên dưới đây của các chuyên gia y tế hàng đầu của Viện hàn lâm Nhi khoa Mỹ khi dùng thuốc cho con. Các mẹ hãy tham khảo 10 lờ khuyên dưới đây của các chuyên gia y tế hàng đầu của Viện hàn lâm Nhi khoa Mỹ khi dùng thuốc cho con.
Bạn nên tìm hiểu về các thành phần hoạt tính, lượng thuốc là bao nhiêu mỗi lần cho bé uống, thuốc có tương tác hay gây tác dụng phụ gì không, khi nào thì cần gọi bác sĩ, dùng thường xuyên thì sẽ thế nào…
Tại sao bạn cần đọc kỹ nhãn thuốc mỗi khi cho con uống? Bởi đơn giản là lượng thuốc cho bé uống có thể thay đổi theo thời gian, do bé đã lớn tuổi hơn hoặc là tăng cân so với trước.
Thành phần hoạt chất quyết định công dụng của thuốc và bạn cần xem xét chúng là gì. Hãy nhớ tên của các thành phần hoạt chất là khác nhau với từng thương hiệu thuốc. Nghĩa là các nhãn thuốc khác nhau có thể cùng thành phần hoạt chất. Vì thế, điều quan trọng là bạn không nên cho bé uống cùng lúc 2 loại thuốc khác nhau nhưng loại cùng thành phần hoạt chất.
Thành phần hoạt chất khác nhau có thể có công dụng tương tự. Ví dụ, cả acetaminophen và ibuprofen đều có tác dụng làm giảm đau và hạ sốt. Biết được điều này nghĩa là bạn cần tránh cho bé dùng 2 loại thuốc mà có tác dụng tương tự.
Thuốc hạ sốt và giảm đau dành cho người lớn và trẻ em sẽ có liều lượng khác nhau. Bạn không bao giờ được dùng thuốc của người lớn để cho bé uống, ngay cả với số lượng nhỏ. Đồng thời, bạn cần cho bé đi khám ngay nếu chứng cảm hay sốt ở bé nặng hơn.
Một số liều thuốc dựa trên trọng lượng, còn một số thuốc dựa vào độ tuổi, vì thế, hãy chắc chắn tuân theo chỉ dẫn đề xuất. Với gợi ý liều thuốc dựa vào độ tuổi của bé, bạn hỏi ý kiến bác sĩ để biết xem bệnh đó là nhẹ hay nặng với tuổi của con mình. Bằng cách này, bạn sẽ cho bé uống lượng thuốc phù hợp. Không bao giờ được tăng liều thuốc đã quy định.
Không bao giờ dùng thìa nhà bếp hoặc dùng thìa (cốc) của một loại thuốc khác để ước chừng lượng thuốc cho bé nhà bạn. Thìa nhà bếp có kích thước khác nhau nên không thể chắc chắn là bạn cho con uống đủ lượng.
Nếu con của bạn bị ho và đau đầu, bạn có thể nghĩ bé cần dùng 2 loại thuốc, mỗi loại cho một bệnh. Nhưng nếu bạn cho bé uống cả 2 loại thuốc cùng lúc, nó có thể gây quá liều. Đọc nhãn thuốc để giúp bạn kiểm tra các thành phần thuốc nhưng tốt nhất, bạn nên hỏi bác sĩ trước.
Aspirin có thể gây ra tình trạng hiếm, đe dọa tới tính mạng, gọi là hội chứng Reye. Không bao giờ được cho bé uống aspirin, trừ khi có chỉ định từ bác sĩ.
Trên đây là những thông tin bố mẹ cần biết khi muốn dùng thuốc giảm đau hạ sốt cho trẻ. Hy vọng qua bài viết này phụ huynh đã hiểu rõ hơn về các loại thuốc hạ sốt cũng như cách sử dụng để có thể điều trị an toàn cho trẻ.