Bệnh tay chân miệng là bệnh phổ biến ở trẻ nhỏ nhưng bố mẹ thường không biết làm gì và xử lý ra sao. Bệnh thường sẽ tự khỏi mà không cần điều trị y tế, tuy nhiên, cách chăm sóc trẻ và chế độ ăn uống hàng ngày cũng đóng vai trò quan trọng giúp quá trình hồi phục bệnh nhanh hơn. Bài viết này của Hapacol sẽ giúp bạn giải đáp thắc mắc làm gì khi bị tay chân miệng.
Bệnh tay chân miệng (HFMD) là bệnh truyền nhiễm do virus thuộc họ Enterovirus gây ra (Enterovirus có nhiều dạng khác nhau như Coxsackievirus, Echovirus,…). Bệnh phổ biến ở trẻ em dưới 5 tuổi nhưng vẫn có thể xuất hiện ở thanh thiếu niên và người lớn.
Tay chân miệng gây ra lở loét bên trong/ xung quanh miệng và phát ban/ mụn nước ở tay, chân hoặc mông.
Tại Việt Nam, tay chân miệng xuất hiện quanh năm ở hầu hết các tỉnh thành. Trong đó 2 thời điểm bùng phát dịch được ghi nhận là từ tháng 3 – tháng 5 và từ tháng 9 – tháng 12. Theo thống kê từ WHO, hàng năm có khoảng 50 000 – 100 000 mắc bệnh tay chân miệng được ghi nhận ở nước ta. Đặc biệt, phía Nam là khu vực bị ảnh hưởng nhiều nhất và chiếm hơn 60% các trường hợp trong cả nước.
Như đã đề cập bên trên, bệnh tay chân miệng gây ra bởi virus thuộc họ Enterovirus, nổi bật là Coxsackievirus A16 và Enterovirus 71. Thế nhưng nếu người bệnh do virus Coxsackievirus a16 có thể tự khỏi sau một thời gian nghỉ ngơi thì người mắc bệnh bởi virus Enterovirus 71 lại có nguy cơ tử vong rất cao.
Về cơ chế lây lan, bệnh truyền từ người này sang người khác thông qua dịch tiết mũi họng (nước bọt, đờm hoặc chất nước mũi), chất lỏng từ mụn nước hoặc bong vảy và phân. Do đó, bạn rất dễ bị mắc bệnh nếu:
Đối với một số hoạt động giải trí công cộng, chẳng hạn như bơi, bạn có rất ít khả năng bị nhiễm bệnh. Mặc dù hiếm nhưng đây vẫn là yếu tố nguy cơ nếu nước trong hồ không được xử lý đúng cách bằng Clo và bị nhiễm phân từ một người mắc bệnh tay chân miệng.
Những người mắc bệnh tay chân miệng thường dễ lây cho người khác nhất trong tuần đầu tiên bị bệnh.
Từ 3 đến 6 ngày sau khi nhiễm virus. Ở giai đoạn này chưa có biểu hiện ra bên ngoài cơ thể, trẻ vẫn sinh hoạt bình thường.
Triệu chứng sớm nhất của bệnh là sốt nhẹ, đau họng, sổ mũi, cơ thể mệt mỏi, tiêu chảy vài lần trong ngày, đôi khi sờ thấy hạch ở cổ, hạch ở hàm dưới. Giai đoạn khởi phát kéo dài khoảng 1 – 2 ngày sau đó bệnh sẽ tiến triển rất nhanh qua giai đoạn toàn phát.
Từ 3 – 10 ngày với các triệu chứng điển hình của bệnh:
Các vết ban sẽ xuất hiện ngày càng nhiều sau thời gian ủ bệnh.
Từ 7 – 10 ngày tính từ ngày bệnh khởi phát, trẻ sẽ hồi phục hoàn toàn nếu không xảy ra các biến chứng như trên. Trường hợp xảy ra các biến chứng: sốt cao trên 39°C hoặc sốt cao kéo dài trên 48 tiếng, trẻ quấy khóc, bứt rứt, ói nhiều; ngủ lịm, dễ giật mình, hoảng hốt, run tay chân, thở khó… thì cần cho trẻ nhập viện ngay.
Bệnh có thể gây ra một số biến chứng nguy hiểm, bệnh gây lở loét trong miệng và cổ họng khiến cho việc ăn uống trở nên đau rát và khó khăn. Một dạng bệnh tay chân miệng hiếm gặp gây ra các biến chứng như:
Đối với phụ nữ mang thai, bên cạnh nguy cơ gặp các biến chứng trên, bệnh còn có thể khiến quá trình mang thai bị ảnh hưởng như sảy thai, thai chết lưu hay dị tật bẩm sinh. Do vậy, phụ nữ mang thai cần đặc biệt cẩn thận khi tiếp xúc với người đang bị tay chân miệng.
Phụ nữ mang thai cần tăng cường đề kháng để phòng tay chân miệng và các bệnh truyền nhiễm khác.
Bệnh tay chân miệng (TCM) là căn bệnh truyền nhiễm do các loại virus khác nhau thuộc nhóm Enterovirus gây ra. Bệnh tuy có thể tự chữa tại nhà nhưng nếu không được phát hiện sớm có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí khiến trẻ tử…
Việc chăm sóc trẻ bệnh tay chân miệng đúng cách giúp tránh đi các biến chứng nguy hiểm về sau. Với việc trẻ chỉ bị tay chân miệng ở thể nhẹ, chỉ bị mụn nước hoặc loét miệng thì bố mẹ có thể theo dõi hoặc điều trị tại nhà:
Khi mắc bệnh tay chân miệng, trẻ có thể khó chịu trong người và không thể ăn hay nuốt như bình thường.
Việc nắm rõ thông tin trẻ bị tay chân miệng nên ăn gì sẽ giúp các mẹ lên thực đơn cho bé hiệu quả, vì vậy trẻ sẽ ăn nhiều hơn.
Khi trẻ mắc bệnh tay chân miệng, các vết loét trong miệng và tình trạng viêm họng khiến trẻ không thể ăn uống được nhiều.
Trứng chứa nhiều chất dinh dưỡng và khoáng chất tốt cho trẻ
Tuy nhiên, cơ thể vẫn cần năng lượng và chất dinh dưỡng để giúp trẻ mau phục hồi sức khỏe. Một trong những thực phẩm có thể bổ sung nhiều năng lượng cho bé chính là trứng.
Trứng có nhiều protein, sắt, vitamin và khoáng chất. Để giúp trẻ không ngán, bạn có thể chế biến đa dạng với món trứng, chẳng hạn như trứng luộc, trứng ốp-la, trứng bác và trứng hấp.
Các món súp vừa dễ tiêu hóa vừa dễ nuốt sẽ giúp trẻ ăn được dù đang có vết loét hoặc đau họng. Các món súp cũng cung cấp đủ năng lượng để cho trẻ hoạt động trong ngày.
Súp giúp bé dễ ăn và tiêu hóa
Đu đủ là loại trái cây rất phổ biến ở Việt Nam, bạn có thể dễ dàng tìm mua đu đủ vào bất cứ mùa nào trong năm.
Đu đủ làm dịu cơ đau và tăng khả năng miễn dịch của cơ thể
Loại trái cây này không chỉ dễ ăn mà còn giúp tăng cường hệ miễn dịch, hỗ trợ tiêu hóa và giảm căng thẳng. Do đó, trẻ sẽ nhanh chóng phục hồi bệnh.
Theo các nghiên cứu, đối với những trẻ mắc bệnh tay chân miệng, việc dùng những thực phẩm giàu vitamin C sẽ giúp phòng ngừa loét miệng.
Dưa hấu chứa hàm lượng Vitamin C cao
Tuy nhiên, bạn cũng lưu ý rằng những loại trái cây nhiều axit như cam, kiwi hoặc cà chua có thể khiến cho tình trạng bệnh nặng hơn.
Thay vào đó, bạn có thể cho trẻ ăn những quả mọng, dưa hấu để phòng ngừa viêm loét miệng. Dưa hấu có chứa nhiều hợp chất phenolic như flavonoid, carotenoid và triterpenoid – những chất chống viêm nhiễm hiệu quả.
Khi chọn dưa hấu, bạn hãy chọn những quả vừa chín tới vì chúng có hàm lượng các hợp chất trên cao nhất.
Món cháo đã trở thành “món ăn tiêu biểu” khi bị bệnh, đặc biệt khi chúng ta gặp khó khăn khi ăn hoặc nuốt.
Cháo dễ dàng để bé tiêu hóa và hấp thụ
Một tô cháo có thể cung cấp vừa đủ năng lượng cho trẻ hoạt động trong ngày. Tuy nhiên, món cháo trắng thường rất “vô vị” và khiến trẻ chán, không muốn ăn.
Do đó, bạn có thể nấu đa dạng các món cháo, như cháo yến mạch, cháo thịt bằm, cháo cá, cháo đậu đỏ… để trẻ cảm thấy hứng thú với món ăn nhé.
Đậu hũ thường mềm, dễ nuốt và được chế biến thành nhiều món đa dạng. Do đó, trẻ sẽ không cảm thấy ngán và không muốn ăn.
Đậu phụ chứa hàm lượng lớn protein, canxi, vitamin E, không cholesterol và ít carbohydrate
Ngoài ra, đậu hũ còn có nhiều protein và carbohydrate, giúp giảm lượng cholesterol xấu trong cơ thể.
Chắc hẳn bạn rất ngạc nhiên khi thấy kem xuất hiện trong danh sách “”. Thực tế, kem lạnh có thể giúp giảm các vết loét sưng đau trong miệng.
Cảm giác mát lạnh của kem có thể giúp giảm đau tạm thời
Tuy nhiên, bạn nên cho trẻ ăn kem vừa phải và tránh kem vị chocolate vì sẽ khiến tình trạng loét miệng nặng hơn.
Khoai tây rất tốt cho sức khỏe, đặc biệt là cho sức khỏe của trẻ bị bệnh tay chân miệng.
Khoai tây chứa chất kháng viêm, giảm đau tự nhiên
Khoai tây có nhiều vitamin C, vitamin B6, magie, phốt pho, niacin (vitamin B3), axit pantothenic (vitamin B5) giúp phòng ngừa các vết loét miệng.
Để trẻ dễ ăn và nuốt hơn, bạn có thể nghiền nát hoặc hầm mềm khoai tây nhé.
Hiện nay, số lượng người rơi vào tình trạng tái phát bệnh tay chân miệng đang ngày một tăng. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết nên làm gì khi trẻ bị tay chân miệng một lần nữa. Bài viết này, Hapacol sẽ chi tiết ra cho bạn biết cách để…
Khi bệnh bước vào giai đoạn nặng, các mụn nước sẽ xuất hiện ở bên trong má, nướu. Nếu bạn cho trẻ ăn thức ăn cứng hay cay nóng sẽ khiến trẻ bị đau, khó nuốt thức ăn, từ đó khiến trẻ sợ ăn và ảnh hưởng tới sức khỏe.
Đồ cay nóng sẽ làm vết sưng loét trở nên tồi tệ hơn
Ở giai đoạn này, nếu trẻ không muốn ăn thì bạn cũng không nên ép sẽ khiến trẻ quấy khóc nhiều hơn.
Mụn nước làm cơ thể trẻ ngứa ngáy, khó chịu, vì vậy bạn nên hạn chế để trẻ gãi vào những vết này. Việc làm vỡ mụn nước có thể gây nhiễm trùng và có thể gây ra nhiều nguy hiểm cho trẻ. Ngoài ra, việc gãi sẽ khiến vết loét lan rộng và có thể để lại vết sẹo thâm trên da.
Bạn tránh để trẻ dùng chung đồ chơi hay dụng cụ thức ăn với trẻ khác để tránh việc lây lan. Sau khi trẻ chơi xong, bạn hãy vệ sinh đồ chơi và đồ dùng của con bằng nước sôi hay dung dịch sát khuẩn nhé!
Chanh và muối có tác dụng làm sạch vết thương hiệu quả, tuy nhiên da trẻ mỏng và dễ tổn thương hơn người lớn, việc dùng chanh hay muối sẽ làm trẻ đau và xót. Ngoài ra, muối, chanh có thể khiến da trẻ tổn thương và để lại những vết sẹo xấu xí. Do đó, bạn tránh dùng chanh và muối để sát trùng vết lở loét trên da trẻ.
Hiện nay không có thuốc đặc hiệu điều trị bệnh tay chân miệng, vậy nên khi trẻ mắc bệnh tay chân miệng bạn cần làm 7 việc sau:
Hy vọng những thông tin trên đây đã giúp bạn hiểu rõ cách chăm sóc trẻ bị tay chân miệng, hãy thực hiện đúng các hướng dẫn ở trên để giúp bé nhanh chóng hết bệnh và tránh lây lan sang các bé khác trong nhà.
Tìm hiểu thêm:
Nguồn tham khảo:
10 foods to eat if you have HFMD (and what to avoid!). https://sg.theasianparent.com/foods-eat-hfmd-avoid
Hand-foot-and-mouth disease. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hand-foot-and-mouth-disease/diagnosis-treatment/drc-20353041
Hỏi HapacolInstall this webapp on your Iphone: tap 
and then Add to Home Screen.
Nếu bạn chưa có tài khoản hãy đăng ký tại đây