Những lưu ý khi chăm sóc trẻ bị tiêu chảy cấp tại nhà

Khi gặp phải tình trạng tiêu chảy, bé sẽ rất khó chịu và hay quấy khóc. Vì thế các bậc phụ huynh nên lưu ngay những cách chăm sóc trẻ bị tiêu chảy tại nhà để giúp bé vượt qua tình huống này thật nhẹ nhàng và nhanh chóng! Dưới đây là thông tin chi tiết.

1. Tiêu chảy cấp ở trẻ là gì?

Tiêu chảy cấp ở trẻ là tình trạng bé đi tiêu nhiều hơn bình thường, khoảng 3 lần/ngày trở lên, và phân trở nên lỏng như nước hoặc có thể xuất hiện một tí máu. Trạng thái này kéo dài không quá 14 ngày.

Tình trạng tiêu chảy cấp ở trẻ

Đặc biệt đối với trẻ sơ sinh đang được nuôi bằng sữa mẹ, việc đi tiêu sau khi bú, không sốt, vẫn tiếp tục bú và thể hiện sự vui vẻ trong việc chơi đùa là bình thường. Tuy nhiên, nếu bé đi tiêu từ khoảng 5 – 7 lần/ngày, phân sệt, có mùi chua, có thể có vấn đề về đường tiêu hóa, đây có thể là dấu hiệu của tiêu chảy cấp.

Khi bé bị tiêu chảy, quan trọng là phải kiểm tra nguyên nhân, chẩn đoán đúng và thực hiện phương pháp điều trị phù hợp. Điều này có thể chỉ ra một bệnh cụ thể hoặc vấn đề liên quan đến tiêu hóa của bé.

2. Nguyên nhân gây tiêu chảy cấp ở trẻ

Có nhiều lý do gây ra tiêu chảy cấp ở trẻ. Tuy nhiên lý do dưới đây thường được biết đến nhất:

Nhiễm trùng đường ruột:

Virus: Virus cúm dạ dày, rotavirus, hoặc enterovirus thường làm cho trẻ sơ sinh bị tiêu chảy. Đặc biệt vào mùa đông chúng dễ xâm nhập hơn. Khi chúng tấn công, trẻ em hay dễ bị mất nước do không bổ sung đủ chất lỏng cho cơ thể.
Vi khuẩn: Vi khuẩn như E. coli, Salmonella, Campylobacter, Shigella có thể xâm nhập hệ tiêu hóa sau khi trẻ bị ngộ độc thực phẩm, gây tiêu chảy nhanh chóng và nôn mửa. Loài này sinh sôi quanh năm nhưng mạnh nhất vào mùa hè
Ký sinh trùng: Bao gồm giardiasis và cryptosporidiosis – đây được xem là nguyên nhân gây tiêu chảy ở trẻ em

Các yếu tố khác:

Chế độ ăn uống của trẻ cũng ảnh hưởng rất nhiều như trẻ ăn quá nhiều đường, uống nước trái cây không đảm bảo cũng có thể gây tiêu chảy
Trẻ có thể dị ứng với một số thực phẩm cụ thể nào đó
Có thể ảnh hưởng từ bệnh Celiac, viêm ruột, dạ dày hoặc viêm loét đại tràng

3. Cách nhận biết trẻ bị tiêu chảy

Khi trẻ bị tiêu chảy, các dấu hiệu thường sẽ xuất hiện bao gồm:

Cảm giác mệt mỏi, biếng ăn: Trẻ thường có dấu hiệu mệt mỏi, không có hứng thú với việc ăn uống.
Tính chất phân: Phân trở nên lỏng, có màu vàng hoặc xanh, đôi khi có thể kèm theo đờm, máu, hoặc thức ăn không tiêu hóa.
Buồn nôn hoặc nôn mửa: Trẻ có thể buồn nôn hoặc nôn ra thức ăn.
Sốt: Có thể sốt nhẹ hoặc sốt cao, đôi khi có thể gây co giật.
Đau bụng, mót rặn khi đi cầu: Trẻ có thể phát hiện đau bụng hoặc mót rặn khi đi cầu.
Triệu chứng mất nước: Các dấu hiệu bao gồm cảm giác khát nước, khô miệng, tiểu ít, mắt trũng, khóc không nước mắt, thóp trũng ở trẻ nhỏ, dấu véo da mất chậm, và li bì.

Bé bị sốt cảm thấy rất khó chịu

Nhận biết sớm các dấu hiệu này và cung cấp chăm sóc đúng cách có thể giúp ngăn chặn tình trạng mất nước và các vấn đề sức khỏe khác ở trẻ.

4. Cách chăm sóc trẻ bị tiêu chảy cấp tại nhà hiệu quả

Một số cách chăm sóc trẻ bị tiêu chảy cấp tại nhà sẽ giúp bé cảm thấy thoải mái và dễ chịu hơn. Dưới đây là một số cách điều trị tiêu chảy cấp ở trẻ em mà chúng tôi đã tổng hợp, mẹ có thể áp dụng nhé!

4.1 Cho trẻ uống nhiều nước hơn bình thường

Cách điều trị tiêu chảy cấp ở trẻ em đầu tiên chính là bổ sung thật nhiều nước hơn bình thường.

Đối với trẻ sơ sinh đang bú mẹ: Mẹ nên cho bé bú nhiều hơn và chia thành nhiều lần nhỏ để đảm bảo rằng bé được bổ sung đầy đủ nước.
Đối với trẻ lớn hơn: Hãy khuyến khích trẻ uống thật nhiều nước nhưng hãy uống từ từ và uống từng ngụm nhỏ! Nếu bé cảm thấy buồn nôn hãy cho bé nghỉ một lát rồi tiếp tục.

Ngoài ra, bố mẹ hãy thảo luận với bác sĩ về việc sử dụng dung dịch bù nước và khoáng chất như oresol cho trẻ. Lưu ý tránh cho trẻ dùng các loại nước giải khát, nước ép trái cây có đường cao, hay thức uống có ga vì chúng có thể làm tăng tình trạng tiêu chảy của trẻ.

4.2 Chế độ dinh dưỡng hợp lý

Có quan điểm rằng cho việc cắt giảm khẩu phần ăn sẽ làm tiêu chảy trở nên tốt hơn là không chính xác. Thực tế, cơ thể cần dưỡng chất để tăng cường sức đề kháng và hỗ trợ quá trình phục hồi. Việc cắt giảm khẩu phần ăn có thể khiến cơ thể trẻ thiếu hụt dưỡng chất, gây suy nhược.

Lúc này, bố mẹ nên ưu tiên cho trẻ ăn những thực phẩm mềm, dễ tiêu hóa (như cháo, súp) và chia nhỏ khẩu phần ăn hàng ngày. Đối với trẻ đang được nuôi bằng sữa mẹ, việc tiếp tục cho trẻ bú mẹ là quan trọng, vì sữa mẹ cung cấp nước, điện giải và các chất dinh dưỡng cần thiết để chống lại tiêu chảy.

Dinh dưỡng hợp lý cho bé

Với trẻ ăn dặm, nên ưu tiên các thực phẩm như gạo, khoai tây, cá, thịt heo, thịt gà, sữa chua. Cho trẻ ăn thoải mái, đúng lượng thực phẩm mà trẻ muốn và giữ khoảng cách 3 – 4 giờ giữa các bữa ăn để cơ thể hấp thụ tốt hơn. Uống đủ nước trong quá trình ăn cũng rất quan trọng.

Trẻ bị tiêu chảy cần tránh ăn rau củ có sợi thô, ngũ cốc nguyên hạt và thực phẩm giàu đường vì chúng có thể làm tình trạng tiêu chảy trở nên nặng hơn.

Nếu bạn muốn biết rõ hơn về chế độ dinh dưỡng tốt nhất khi trẻ bị tiêu chảy cấp bạn có thể tham khảo bài viết sau: Trẻ bị tiêu chảy nên ăn gì và không nên ăn gì?

4.3 Bổ sung kẽm cho trẻ

Tổ chức WHO khuyến nghị việc bổ sung kẽm cho trẻ khi bị tiêu chảy theo liều lượng như sau:

Bổ sung những thành phần dinh dưỡng cho bé

Trẻ dưới 6 tháng tuổi: Khoảng 10mg/ngày, trong khoảng 10 – 14 ngày.
Trẻ từ 6 tháng trở lên: Khoảng 20mg/ngày, cũng trong khoảng thời gian 10 – 14 ngày.

Đối với trẻ dưới 6 tháng:

Việc tiếp tục cho bé bú sữa mẹ và tăng số lần bú là quan trọng. Nếu cần thiết, mẹ có thể tham khảo ý kiến bác sĩ về các phương pháp bổ sung kẽm khác phù hợp.

Chế độ dinh dưỡng cho mẹ cũng ảnh hưởng đến tình trạng táo bón ở trẻ. Vậy mẹ nên ăn gì để tốt nhất hãy cùng tham khảo bài viết sau đây: Bé bị tiêu chảy mẹ nên ăn gì cho bé bú?

Đối với trẻ trên 6 tháng:

Đa dạng hóa chế độ dinh dưỡng từ thức ăn dặm là quan trọng. Thức ăn cần nấu chín, mềm và loãng, chia nhỏ khẩu phần ăn trong ngày để tốt cho hệ tiêu hóa của bé.

Bổ sung kẽm không chỉ quan trọng cho sự phát triển cơ thể và trí não của trẻ nhỏ, mà còn giúp bé phục hồi nhanh chóng và giảm nhẹ tác động tiêu cực của tiêu chảy. Bên cạnh kẽm, cũng cần lưu ý đến các chất khác như vitamin A, C, kali từ trái cây.

4.4 Dùng kháng sinh cho trẻ

Việc sử dụng kháng sinh là cần thiết để loại bỏ nguyên nhân gốc rễ của tiêu chảy do nhiễm khuẩn. Các loại kháng sinh thường được sử dụng để điều trị tiêu chảy do nhiễm khuẩn gồm:

Tetracyclin: Hiệu quả trong điều trị tiêu chảy do vibrio cholerae. Đề nghị uống thuốc 1 giờ trước hoặc 2 giờ sau khi ăn để không ảnh hưởng đến việc hấp thu thuốc.
Norfloxacin: Tiêu diệt vi khuẩn gram âm và gram dương, thích hợp cho trường hợp lỵ trực khuẩn. Cần sử dụng cẩn thận đối với những người có vấn đề về gan, thận, bệnh động kinh, hoặc người cao tuổi.
Ciprofloxacin: Dễ hấp thụ ở ống tiêu hóa và hiệu quả đối với các vi khuẩn gây bệnh đường ruột. Tuy nhiên, cần sử dụng đúng liều lượng để tránh tình trạng kháng thuốc.
Metronidazol: Kháng khuẩn phổ rộng trên động vật nguyên sinh, hiệu quả trong điều trị tiêu chảy kéo dài do lỵ cấp tính, giardia,…
Neomycin: Cần sử dụng cẩn thận đối với người có vấn đề về gan, thận, hoặc suy giảm thính lực. Không dùng cho người bị tắc ruột, tổn thương niêm mạc tiêu hóa hoặc trẻ em dưới 1 tuổi.

Lưu ý khi sử dụng kháng sinh điều trị tiêu chảy cấp ở trẻ

Khi dùng kháng sinh điều trị tiêu chảy cấp ở trẻ, lưu ý rằng nên được sự chỉ định của bác sĩ, không được tự ý sử dụng!

5. Khi nào cần đưa trẻ đến bệnh viện?

Hãy ngay lập tức đưa trẻ đến bệnh viện nếu trẻ nhỏ bị đau bụng, tiêu chảy ra nước và tình trạng này kéo dài hơn 24 giờ hoặc xuất hiện các dấu hiệu sau:

Sốt: Trẻ có thể có sốt vừa đến sốt cao.
Đau bụng hoặc đau trực tràng cực kỳ mạnh.
Phân của trẻ chuyển sang màu đen hoặc xuất hiện máu.
Dấu hiệu mất nước: Môi khô, mắt khô, da chùng, cơ thể mệt mỏi, ủ rũ, cảm giác khát nước.
Nước tiểu sẫm màu hơn, lượng tiểu ít hơn so với bình thường.
Khóc mà không có dấu hiệu nước mắt.
Trẻ từ chối ăn, quấy khóc không ngừng.

Trẻ bị sốt cao và quấy khóc nhiều

Trên đây là những cách chăm sóc trẻ bị tiêu chảy cấp tại nhà mà bố mẹ nên lưu lại để đề phòng khi bé nhà của mình gặp phải. Việc phát hiện kịp thời và chăm sóc sớm sẽ giúp bé cảm thấy dễ chịu và thoải mái hơn, tránh tình trạng đau nhức kéo dài! Chúc các mẹ thành công!

Hãy follow chúng tôi để cập nhật thêm nhiều thông tin hữu dụng về sức khỏe cho bé, các mẹ nhé!