Sốt vàng da là gì? Dấu hiệu và cách điều trị hiệu quả

Sốt vàng da – một trong những căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm mà bạn cần đặc biệt chú ý đặc biệt là trong giai đoạn giao mùa như hiện nay. Để có những thông tin chi tiết hơn về căn bệnh này, hãy theo dõi bài viết bên dưới của Hapacol. Hiểu rõ về dấu hiệu và cách điều trị hiệu quả là điều quan trọng để ngăn ngừa và xử lý căn bệnh này.

1. Bệnh sốt vàng da là bệnh gì?

Sốt vàng là một bệnh nhiễm flavivirus do muỗi truyền, phổ biến ở khu vực nhiệt đới Nam Mỹ và vùng cận Sahara ở Châu Phi. Triệu chứng thường bao gồm sốt đột ngột, nhịp tim chậm, đau đầu và, ở mức nặng hơn, có thể gây vàng da, xuất huyết và suy đa phủ tạng.

Bệnh có thể lây truyền qua muỗi Aedes aegypti trong thành thị hoặc qua loài muỗi khác như Haemagogus ở môi trường rừng. Tỷ lệ mắc bệnh cao nhất vào những tháng mưa nhiệt đới ở Nam Mỹ và cuối mùa mưa đầu mùa khô ở Châu Phi.

Để chẩn đoán bệnh sốt vàng, các bác sĩ cần phải dùng đến các phương pháp như nuôi cấy virus, RT-PCR và xét nghiệm huyết thanh. Hiện không có liệu pháp chuyên biệt, bệnh nhân được điều trị chủ yếu là hỗ trợ giảm các triệu chứng. Để ngăn ngừa bệnh, việc tiêm phòng và kiểm soát muỗi là cực kỳ quan trọng.

Bệnh sốt da vàng chủ yếu gây ra bởi muỗi Aedes aegypti

2. Nguyên nhân gây ra bệnh sốt vàng da

Bệnh sốt vàng da là bệnh truyền nhiễm do virus sốt vàng, lây truyền qua đường máu từ người hoặc động vật mang bệnh sang người khỏe mạnh thông qua muỗi vằn họ Aedes nhiễm virus. Bệnh không có khả năng truyền trực tiếp giữa con người thông qua tiếp xúc thường xuyên hoặc vật dụng hàng ngày. Nhưng có thể lây truyền trực tiếp qua máu, chẳng hạn qua kim tiêm.

Loài muỗi Aedes, là véc tơ chính, cũng là nơi virus sốt vàng phát triển và lưu trữ. Ngoài ra, đã phát hiện một số loại muỗi khác cũng có thể truyền virus này, thường xuất hiện rộng rãi, đặc biệt trong khu rừng nhiệt đới và truyền bệnh cho cả người và khỉ, một vật chủ khác của bệnh này.

Bệnh thường xuất hiện nhiều nhất trong mùa mưa và khí hậu nóng (trên 20 độ C), khi loài muỗi Aedes phát triển mạnh. Ở những khu vực có bệnh lây lan, mọi nhóm đối tượng đều có thể nhiễm virus sốt vàng, nhưng trẻ em thường là nhóm dễ bị nhiễm bệnh nhất.

3. Triệu chứng của bệnh sốt vàng da

Bệnh thường đi qua 3 giai đoạn chính:

Thời gian ủ bệnh: Khoảng 3-6 ngày sau khi nhiễm virus. Bệnh nhân có thể truyền bệnh trước khi sốt và sau sốt từ 3 đến 7 ngày. Muỗi Aedes nhiễm virus sốt vàng có thể trở thành nguy hiểm trung bình từ 9-12 ngày sau khi hút máu và có thể truyền bệnh suốt đời.
Giai đoạn khởi phát bệnh: Bệnh nhân sốt da vàng có sốt cao đột ngột, kèm theo cảm giác rét run, đau đầu, đau cơ toàn thân, mặt đỏ, buồn nôn và nôn mửa, mạch chậm và yếu không tương xứng với nhiệt độ tăng. Cũng có thể thấy vàng da nhẹ, giảm bạch cầu máu ngoại vi.
Giai đoạn toàn phát: Bệnh nhân có thể xuất hiện các dấu hiệu của việc chảy máu từ niêm mạc như máu cam, máu nằm trong nôn mửa hoặc phân đen. Trong trường hợp nặng, tổn thương nhiều cơ quan, suy gan, suy thận, suy tim mạch, vàng da từ nhẹ đến nặng, sốc nhiễm khuẩn và có thể dẫn đến tử vong.

Mỗi triệu chứng tương ứng với từng giai đoạn phát bệnh

Tỷ lệ tử vong ở các trường hợp nặng có thể từ 20-50%, trong khi ở các trường hợp nhẹ hơn thì dưới 5%. Tổ chức Y tế Thế giới ước tính khoảng 50% số người mắc bệnh này ở giai đoạn nặng có thể tử vong, chỉ một nửa trong số họ có thể hồi phục.

4. Những biến chứng có thể xảy ra của bệnh sốt vàng

Sốt vàng có thể kéo dài hơn 1 tuần, nhưng trong trường hợp phục hồi nhanh, sẽ không để lại di chứng. Tuy nhiên, ở trường hợp nặng nhất – sốt vàng ác tính, có thể gây ra tình trạng mê sảng, co giật, và suy đa tạng. Trong quá trình hồi phục, tổn thương do vi khuẩn, đặc biệt là viêm phổi, cũng có thể xảy ra.

Các biến chứng của sốt vàng da ở giai đoạn bội nhiễm có thể gồm suy thận, suy gan, vàng da, mê sảng, và hôn mê. Người sống sót sau bệnh thường hồi phục trong vài tuần hoặc thậm chí vài tháng, không gây tổn thương cơ quan lớn. Trong thời gian này, bệnh nhân thường cảm thấy mệt mỏi và có thể có da vàng.

Ngoài ra, sốt vàng cũng có thể dẫn đến các biến chứng như nhiễm trùng phụ thuộc do vi khuẩn gây viêm phổi hoặc nhiễm trùng máu.

5. Cách điều trị bệnh sốt vàng da hiệu quả

Hiện chưa có phương pháp chữa trị chính thức cho bệnh sốt vàng mà chỉ tập trung chủ yếu vào hỗ trợ giảm triệu chứng bệnh. Để ngăn chảy máu, có thể sử dụng vitamin K. Các loại thuốc chứa thành phần ức chế H2, ức chế bơm proton và sucralfat có thể giúp ngăn ngừa xuất huyết tiêu hóa và thường được sử dụng cho những người cần nhập viện.

Trường hợp nghi ngờ hoặc đã xác nhận bị nhiễm bệnh cần được cách ly để tiến hành các kiểm tra cần thiết.

Nếu người thân của bạn đang gặp tình trạng sốt này và bạn chưa biết làm sao thì bài viết này có thể sẽ hữu ích cho bạn: Hướng dẫn cách chăm sóc người bị sốt hiệu quả nhất

6. Làm thế nào để phòng ngừa bệnh sốt vàng?

Cách phòng ngừa bệnh sốt vàng bạn nên biết

Để phòng chống bệnh sốt vàng, bạn có thể tham khảo một vài biện pháp sau đây:

Tiêm phòng: Vắc xin Stamaril là biện pháp quan trọng nhất để ngăn ngừa bệnh. Đây là phương pháp được đánh giá là an toàn và chỉ cần tiêm 1 liều duy nhất. Vắc xin này được khuyến cáo cho những người đi đến khu vực lưu hành bệnh và những người có nguy cơ nhiễm bệnh.
Chống muỗi: Tránh thời điểm muỗi hoạt động mạnh nhất, mặc áo dài và sử dụng lưới chống muỗi hoặc phun thuốc diệt muỗi tại nhà để ngăn chặn sự tấn công của muỗi gây bệnh sốt vàng da.
Tăng cường kiểm dịch y tế: Cần tăng cường kiểm soát biên giới để phát hiện và xử lý kịp thời mọi trường hợp nghi ngờ bệnh sốt vàng. Nếu có biểu hiện nghi ngờ sau khi trở về từ nơi có dịch, hãy điều trị kịp thời tại cơ sở y tế gần nhất.

Bệnh sốt vàng da mang đến những biến chứng nghiêm trọng cho sức khỏe người bệnh nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Hy vọng qua bài viết này, Hapacol đã giúp bạn có những kiến thức quan trọng giúp bạn bảo vệ bản thân cũng như mọi người xung quanh.