Viêm khớp dạng thấp: Điều trị thế nào cho hiệu quả

Viêm khớp dạng thấp là một trong những căn bệnh về xương khớp khiến nhiều người lo lắng. Trong bài viết hôm nay, Hapacol sẽ giúp bạn tìm hiểu cặn kẽ những thông tin và cách điều trị về bệnh này để có những kiến thức quan trọng trong việc phòng cũng như trị bệnh.

1. Hiểu rõ hơn về bệnh viêm khớp dạng thấp

Viêm khớp dạng thấp là một loại bệnh tự miễn mạn tính, thường gây tổn thương cho các khớp. Các tác nhân như cytokine, chemokine và metalloprotease thường là nguyên nhân chính gây ra sự tổn thương này. Bệnh thường biểu hiện qua việc các khớp ở vùng xung quanh cơ thể bị viêm (như viêm khớp cổ tay, viêm khớp ngón tay) và dẫn đến việc phá hủy cấu trúc của các khớp này. Thường đi kèm với những triệu chứng tổng thể khác.

Để chẩn đoán bệnh thường dựa trên các triệu chứng lâm sàng, kết quả xét nghiệm và hình ảnh chụp cận cảnh. Việc điều trị viêm khớp bao gồm sử dụng thuốc, các phương pháp vận động và đôi khi thậm chí là phẫu thuật. Thuốc chống viêm khớp thường giúp giảm các triệu chứng và ngăn chặn sự tiến triển của bệnh.

Bệnh viêm khớp dạng thấp gây ảnh hưởng không nhỏ đến sức khoẻ và cả khả năng vận động của người bệnh

Viêm khớp dạng thấp ảnh hưởng đến khoảng 1% dân số và thường xảy ra nhiều hơn ở phụ nữ so với nam giới, với tỷ lệ cao hơn khoảng 2-3 lần. Bệnh có thể xuất hiện ở bất kỳ độ tuổi nào, thường là từ 35 đến 50 tuổi, nhưng cũng có thể xảy ra ở người trẻ (xem Bệnh lý khớp thiếu niên) hoặc người cao tuổi.

2. Nguyên nhân gây ra bệnh viêm khớp dạng thấp

Viêm khớp dạng thấp xảy ra khi hệ thống miễn dịch tấn công lớp màng synovium xung quanh các khớp, gây viêm và làm dày màng này. Kết quả của việc này có thể gây hủy hoại sụn và xương trong khớp, cũng như làm yếu các cấu trúc giữ khớp với nhau, dẫn đến biến dạng và mất tính liên kết của khớp.

Mặc dù nguyên nhân cụ thể gây ra viêm khớp dạng thấp vẫn chưa được hiểu rõ, nhưng yếu tố di truyền có thể có ảnh hưởng. Một số gen có thể không gây ra bệnh trực tiếp, nhưng có thể tăng cường sự nhạy cảm của cơ thể với các yếu tố môi trường như vi khuẩn hoặc virus cụ thể. Sự tương tác giữa gen và môi trường có thể góp phần vào việc phát triển bệnh viêm khớp dạng thấp.

3. Dấu hiệu nhận biết viêm khớp dạng thấp

Bệnh viêm khớp dạng thấp tiến triển qua 4 giai đoạn chính:

Giai đoạn I: Đau và sưng khớp do viêm màng bao quanh khớp, tạo điều kiện cho tế bào miễn dịch tập trung tại vùng viêm, làm tăng lượng dịch trong khớp.
Giai đoạn II: Viêm lan rộng trong mô, làm mô xương phát triển và ảnh hưởng đến không gian trong khớp, gây hỏng sụn và thu hẹp khớp mà không gây biến dạng rõ rệt.
Giai đoạn III: Sụn khớp bị mất, lộ xương dưới sụn, gây đau đớn, sưng, hạn chế chuyển động, và tạo ra các dạng nốt sần đặc trưng.
Giai đoạn IV: Viêm giảm, nhưng mô xơ và xương chùng hình thành, làm mất chức năng khớp.

Triệu chứng thường gặp của viêm khớp dạng thấp là đau và xơ cứng khớp, đặc biệt sau khi thức dậy hoặc khi ngồi lâu. Xơ cứng này thường giảm sau khi vận động. Các triệu chứng khác bao gồm mệt mỏi, nổi mẩn, yếu cơ, sốt cao, và các vấn đề như khó thở, ngứa và tê, cũng như sưng tấy và biến dạng của khớp.

Bệnh ít có triệu chứng ban đầu nên khó phát hiện

4. Chẩn đoán và cách điều trị viêm khớp dạng thấp như thế nào

Viêm thấp khớp khó chẩn đoán ở giai đoạn ban đầu vì triệu chứng khá tương tự với nhiều bệnh khác. Tuy nhiên, tiêu chuẩn của Hội Thấp khớp học Hoa Kỳ (ACR) năm 1987 xác định một số chỉ số để chẩn đoán, như cứng khớp buổi sáng kéo dài, viêm ở nhiều nhóm khớp, viêm ở bàn tay, viêm đối xứng, hạt dưới da, yếu tố dạng thấp trong máu, và biến đổi trên X-quang.

Để xác định bệnh, cần thực hiện các xét nghiệm máu như ESR, CRP và kiểm tra kháng thể peptide citrullinated chống cycle. Bên cạnh đó, các bác sĩ có thể chụp X-quang, MRI và siêu âm để theo dõi và đánh giá mức độ nghiêm trọng của bệnh trong cơ thể.

Điều trị bệnh thấp khớp không có phương pháp chữa trị tuyệt đối. Tuy nhiên, bệnh nên được điều trị sớm để giảm triệu chứng và duy trì chất lượng cuộc sống.

Trong trường hợp bệnh có diễn biến nhẹ, bác sĩ có thể kê đơn thuốc để điều trị tại nhà. Một số loại thuốc hay được sử dụng để trị viêm khớp dạng thấp bạn có thể tham khảo bao gồm:

NSAID (Thuốc Chống Viêm Không Steroid): Nhóm thuốc này như chứa thành phần ibuprofen và naproxen natri giúp giảm đau và viêm. Tuy nhiên, chúng có thể gây kích ứng dạ dày, vấn đề về tim và tổn thương thận, cũng như tăng nguy cơ xuất huyết.

Nhóm thuốc chứa các thành phần như ibuprofen và naproxen giúp giảm đau và viêm hiệu quả

Steroid (Corticosteroid): Thành phần prednison, giúp giảm viêm và đau, chậm lại tổn thương khớp. Tuy nhiên, tác dụng phụ có thể bao gồm loãng xương, tăng cân và tiểu đường.
DMARDs (Thuốc Chống Thấp Khớp Thay Đổi Bệnh): Nhóm này như chứa thành phần như methotrexate, leflunomide, hydroxychloroquine, và sulfasalazine có thể chậm lại sự tiến triển của bệnh và ngăn chặn tổn thương vĩnh viễn, nhưng cũng có thể gây tổn thương gan, ức chế tủy xương và nhiễm trùng phổi nghiêm trọng.

Ngoài ra, nếu tình trạng bệnh phức tạp hơn có thể cần đến phẫu thuật để giải quyết tình trạng bệnh hiệu quả hơn.

5. Làm sao để tránh tình trạng viêm thấp khớp

Một số biện pháp phòng ngừa viêm khớp dạng thấp (RA) bạn cần chú ý như:

Bỏ thuốc lá: Hút thuốc có thể làm tăng tỷ lệ mắc bệnh thấp khớp và khiến triệu chứng phát triển nhanh hơn.
Duy trì cân nặng hợp lý: Điều chỉnh chế độ ăn uống với ngũ cốc nguyên hạt, rau củ, và protein từ nguồn như cá, gà, tránh thức ăn giàu đường, muối và chất béo không tốt. Tập thể dục đều đặn cũng giúp giảm nguy cơ mất xương và giảm đau, cứng khớp.
Hạn chế tiếp xúc với ô nhiễm: Tránh tiếp xúc với amiăng và silica, đặc biệt trong môi trường làm việc có chứa các chất này, hãy sử dụng đồ bảo hộ.
Khám và điều trị kịp thời: Đi khám ngay khi xuất hiện triệu chứng của bệnh. Điều trị sớm giúp trì hoãn các tác động xấu của bệnh và nguy cơ tổn thương khớp nghiêm trọng sau này.

6. Trải nghiệm của người bệnh khi mắc bệnh viêm thấp khớp

Những mắc viêm khớp dạng thấp, người bệnh thường phải đối mặt với những thách thức không chỉ về sức khỏe mà còn về cuộc sống hàng ngày. Họ có thể gặp khó khăn trong việc di chuyển, thậm chí là việc thực hiện những hoạt động đơn giản như leo cầu thang hay mở nắp chai. Đau đớn và sưng tấy ở các khớp khiến việc làm bất cứ điều gì đều trở nên mệt mỏi và khó khăn hơn. Ngoài ra, sự hạn chế về khả năng vận động có thể ảnh hưởng đến tâm trạng và tinh thần của họ, tạo ra cảm giác cô đơn và mất tự tin. Chính vì vậy, việc điều trị tích cực từ bác sĩ và sự động viên giúp đỡ của người nhà là điều cực kỳ cần thiết.

Như vậy, viêm khớp dạng thấp không chỉ đơn thuần là một bệnh lý về xương khớp, mà còn là một thách thức về sức khỏe toàn diện và tâm lý. Việc hiểu rõ về nó, cùng với các biện pháp phòng tránh, chẩn đoán sớm và điều trị đúng đắn sẽ giúp giảm thiểu tối đa những biến chứng cũng như diễn tiến tiêu cực của bệnh.