Sốt xuất huyết Dengue là một căn bệnh truyền nhiễm cấp tính xảy ra quanh năm, đặc biệt là vào mùa hè khí hậu nóng ẩm mưa nhiều. Nếu không được chữa trị kịp thời bệnh có khả năng bùng phát thành dịch lớn.
MỤC LỤC NỘI DUNG
Sốt xuất huyết Dengue (Dengue hemorrhagic fever, DHF) là bệnh sốt xuất huyết ở thể nặng, nguy hiểm nhất. Bệnh bao gồm tất cả các biểu hiện của sốt xuất huyết thể nhẹ cộng với các triệu chứng chảy máu, kèm theo huyết tương thoát khỏi mạch máu, chảy máu ồ ạt trong và ngoài cơ thể, sốc (huyết áp thấp). Xuất huyết Dengue lây truyền chủ yếu là do vết đốt của muỗi vằn mang mầm mống gây bệnh (giống muỗi Aedes aegypti).
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tính đến ngày 7/7/2019, Việt Nam ghi nhận hơn 96.000 trường hợp bệnh sốt xuất huyết trong đó có 7 trường hợp tử vong, tỉ lệ tử vong là 0.007%.
Những người thuộc một trong những nhóm dưới đây có nguy cơ cao mắc bệnh sốt xuất huyết Dengue, chẳng hạn như:
Những triệu chứng của sốt xuất huyết Dengue sẽ không xuất hiện ngay sau khi bị muỗi mang virus đốt, mà thường xảy ra sau một thời gian ủ bệnh từ 4 đến 10 ngày. Người bệnh bị sốt cao (39-40ºC) kèm theo ít nhất hai trong số các triệu chứng sau đây:
Hầu hết bệnh sẽ tự khỏi trong vòng 1 tuần hoặc hơn sau khi các biến chứng diễn ra. Thế nhưng, có một số trường hợp tình trạng bệnh có thể xấu đi, thậm chí gây nguy cơ tử vong. Các dấu hiệu cảnh báo bệnh có nguy cơ tiến triển thành sốt xuất huyết Dengue thể nặng, bao gồm:
Người bệnh cần được tích cực theo dõi thường xuyên, khi nghi ngờ bệnh có biến chứng nặng, cần ngay lập tức đưa đến cơ sở y tế gần nhất để được điều trị kịp thời.
Sốt xuất huyết diễn ra khi người bệnh nhiễm một trong bốn 4 chủng virus dengue DEN1, DEN2, DEN3 và DEN4. Các virus gây bệnh này xâm nhập vào cơ thể con người thông qua con đường hút máu của muỗi vằn Aedes aegypti và muỗi vằn Aedes albopictus. Trong đó, Aedes aegypti là nguyên nhân phổ biến gây bệnh.
Căn bệnh này thường xảy ra trong lần nhiễm trùng sau đó, khi người bệnh đã có miễn dịch chủ động (đã từng mắc bệnh) hoặc thụ động (do mẹ truyền sang). Đặc biệt, bệnh biểu hiện nặng đột ngột sau 2 đến 5 ngày (giai đoạn hạ sốt). Dạng này của bệnh thường xảy ra ở trẻ em nhiều hơn người lớn. Không chỉ vậy, bệnh thậm chí có thể gây tử vong, đặc biệt là trẻ em dưới 10 tuổi và thanh thiếu niên.
Virus gây bệnh sốt xuất huyết Dengue có các chủng sốt xuất huyết khác nhau là DEN-1, DEN-2, DEN-3 và DEN-4. Bệnh nhân nhiễm với chủng virus nào thì chỉ có khả năng tạo nên miễn dịch suốt đời với chủng virus đó. Chính vì vậy những người sống trong vùng lưu hành dịch Dengue có nguy cơ mắc bệnh sốt xuất huyết nhiều hơn một lần trong đời.
Có thể nói sốt xuất huyết chính là căn bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Dengue gây ra, vì thế có thể lan thành những ổ dịch rất lớn. Con đường lây nhiễm phổ biến nhất của sốt xuất huyết chính là do muỗi vằn Aedes aegypti mang mầm bệnh. Tuy nhiên, bệnh vẫn có thể lây truyền sang hai con đường khác dưới đây:
Chẩn đoán dengue thường dựa vào các xét nghiệm đơn giản, biểu hiện lâm sàng như: số lượng bạch cầu, số lượng tiểu cầu và hematocrit.
Bệnh sốt xuất huyết hiện tại chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, chủ yếu là khắc phục triệu chứng và xử lý để tránh bệnh biến chứng nặng nề hơn. Do đó, để khỏi sốt xuất huyết nhanh chóng cần chú ý những điều sau đây:
Ngoài ra, người bệnh cần hạn chế làm những điều như sau:
Bệnh sốt xuất huyết thường diễn biến khá nhanh, qua từng giai đoạn các biểu hiện bệnh sẽ trở nên nặng dần. Tính từ thời điểm phát bệnh với những cơn sốt cao đầu tiên, bệnh sẽ khỏi dần từ 7-10 ngày sau đó. Sốt xuất huyết Dengue được chia làm các giai đoạn bệnh như sau:
Các triệu chứng của bệnh thường kéo dài trong 2 ngày, có khi tới 7 ngày. Người bệnh ngoài triệu chứng sốt cao 39-40 độ C còn đi kèm theo các triệu chứng mệt mỏi, nhức đầu, đau hốc mắt, đau cơ… và rất khó hạ sốt.
Xảy ra vào ngày thứ 3 đến ngày thứ 7 kể từ khi bị sốt, đây là giai đoạn rất nguy hiểm. Các triệu chứng nặng của xuất huyết lúc này có biểu hiện như:
Sau khi qua giai đoạn nguy hiểm, bệnh nhân sẽ bước vào giai đoạn hồi phục, lúc này tình trạng sốt sẽ giảm nhẹ và thể trạng bắt đầu tốt dần lên. Đồng thời, các xét nghiệm tiểu cầu cũng tăng dần lên và trở về trạng thái bình thường.
Sốt xuất huyết Dengue là bệnh có diễn tiến khó lường, gây sốt cao triền miên và liên tục trong nhiều ngày. Không những vậy, bệnh còn gây ra các biến chứng sốt xuất huyết nghiêm trọng, tăng tỷ lệ tử vong cao nếu không được cấp cứu kịp thời:
Do sốt xuất huyết vẫn chưa có thuốc đặc trị cũng như vắc xin phòng bệnh, do đó để ngăn ngừa bệnh xảy ra, bạn cần thực hiện các biện pháp sau:
Sốt xuất huyết Dengue là căn bệnh nguy hiểm với nguy cơ để lại biến chứng nặng nề. Do đó, để bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình, mỗi người hãy chủ động trang bị cho mình những kiến thức về căn bệnh này và có biện pháp phòng ngừa hiệu quả.
Nguồn tham khảo:
https://www.who.int/tdr/publications/documents/dengue-diagnosis.pdf