Viêm xoang: nguyên nhân, dấu hiệu điển hình và điều trị dứt điểm

Đôi khi các vấn đề nhiễm trùng như cảm lạnh hoặc cúm có thể dẫn đến tình trạng viêm xoang, gây ra những cơn đau nhức khó chịu ở mặt, đầu và răng. 

• Thuốc điều trị viêm xoang hay nhất và những lưu ý để có hiệu quả
• Viêm xoang trán: dấu hiệu, nguyên nhân, điều trị và phòng ngừa
• 9 mẹo chữa cảm cúm tại nhà hiệu quả
• Giúp bạn bỏ túi 6 cách chữa viêm xoang hiệu quả
• Nên hay không nên mổ viêm xoang? Những điều bạn phải biết

Chủ đề: sổ mũi, sốt, cảm lạnh, viêm xoang

Trong nhiều năm trở lại đây, viêm xoang đã trở thành một trong những vấn đề nhiễm trùng phổ biến. Tình trạng viêm này phát sinh ở các hốc xoang cạnh mũi, nơi sản xuất chất nhầy cần thiết cho đường mũi hoạt động hiệu quả. Trong một số trường hợp, vấn đề trên còn có nguy cơ dẫn đến nhiễm trùng xương hay thậm chí là viêm màng não. 

Vậy, bạn đã biết gì về căn bệnh này rồi? Làm sao để điều trị hiệu quả? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết của Hapacol dưới đây nhé. 

Viêm xoang là gì?

Tình trạng viêm và sưng ở phần niêm mạc xoang được gọi là viêm xoang. Thông thường, những xoang khỏe mạnh sẽ chứa đầy không khí. Tuy nhiên, khi viêm xoang phát sinh, khu vực sẽ bị tắc nghẽn bởi dịch nhầy, từ đó tạo điều kiện cho các vi sinh vật gây bệnh sinh sôi và phát triển. 

Trong một số trường hợp, tình trạng sức khỏe này có khả năng là hệ quả từ các vấn đề sức khỏe khác như: 

• Cảm lạnh hoặc cúm
• Viêm mũi dị ứng (sưng niêm mạc mũi)
• Sự hiện diện của khối u (không phải ung thư) trong mũi hay polyp mũi
• Tăng trưởng nhỏ trong niêm mạc mũi gọi là polyp mũi
• Lệch vách ngăn mũi

Viêm xoang gồm những loại nào?

Các chuyên gia chia viêm xoang thành 4 nhóm nhỏ khác nhau, bao gồm: 

• Viêm xoang cấp tính: thường bắt đầu bằng một số dấu hiệu tương tự cảm lạnh, ví dụ như nghẹt hay sổ mũi. Ngoài ra, nó còn có thể xuất hiện đột ngột và kéo dài đến 2 – 4 tuần.
• Viêm xoang bán cấp: thời gian kéo dài thường từ 4 – 12 tuần. 
• Viêm xoang mãn tính: các triệu chứng có nguy cơ kéo dài trong 12 tuần hoặc lâu hơn. 
• Viêm xoang tái phát: có thể xảy ra nhiều lần trong năm.

Xêm thêm: Viêm xoang trán: dấu hiệu, nguyên nhân, điều trị và phòng ngừa

Đối tượng dễ bị viêm xoang gồm những ai?

Thực tế, viêm xoang có thể xuất hiện trong mọi độ tuổi. Tuy nhiên, tình trạng này sẽ dễ phát sinh ở những đối tượng thường rơi vào các trường hợp như sau: 

• Bên trong mũi sưng tấy, tương tự triệu chứng cảm lạnh
• Nghẹt mũi
• Polyp mũi
• Hệ miễn dịch yếu hoặc đang sử dụng thuốc ức chế miễn dịch

Vì sao trẻ nhỏ bị viêm xoang?

Bên cạnh những yếu tố đã được đề cập phía trên, trẻ nhỏ còn có thể bị viêm xoang bởi một số vấn đề khác như:

• Lây bệnh từ các bạn cùng lớp
• Ti giả không được vệ sinh kỹ
• Bú bình trong lúc nằm ngửa
• Môi trường xung quanh nhiều khói bụi

Viêm xoang phát sinh do đâu?

Thông thường, viêm xoang có thể phát tác từ nhiều yếu tố khác nhau. Tuy nhiên, điểm chung của những yếu tố này là đều xuất phát từ tình trạng dịch nhầy tràn đầy các hốc xoang, từ đó thúc đẩy quá trình phát triển của các vi sinh vật gây bệnh.

Những yếu tố góp phần dẫn đến viêm xoang bao gồm:

• Virus: 90% trường hợp viêm xoang ở người trưởng thành bắt nguồn từ virus.
• Vi khuẩn: cứ 10 trường hợp viêm xoang sẽ có 1 người mắc bệnh do nhiễm khuẩn.
• Hóa chất: không khí ô nhiễm bao gồm các hóa chất độc hại có khả năng kích thích dịch nhầy tích tụ trong hốc xoang.
• Nấm: một số bào tử nấm có thể gây kích ứng trong hốc xoang hoặc trực tiếp tấn công tại đây. Tuy vậy, tình huống viêm xoang do nấm dường như rất hiếm gặp. 

Những yếu tố dưới đây có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm xoang của một người, chẳng hạn như: 

• Thường xuyên bị nhiễm trùng đường hô hấp
• Khả năng hoạt động của các tế bào bạch cầu kém
• Cấu trúc trong mũi bất thường
• Có tiền sử dị ứng với nhiều yếu tố như phấn hoa, bụi, lông động vật…
• Thói quen hút thuốc lá

Viêm xoang có nguy hiểm không?

Thông thường, viêm xoang có thể khiến người bệnh đau nhức và khó chịu, đặc biệt khiphát bệnh hoàn toàn. Nếu việc chữa viêm xoang không đem lại hiệu quả như mong đợi, tình trạng này có thể kéo theo một loạt vấn đề sức khỏe khác nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như:

• Viêm màng não
• Áp xe não
• Nhiễm trùng xương

Do đó, bạn sẽ cần chú trọng vào việc điều trị, đồng thời hãy trò chuyện cùng bác sĩ về mối quan tâm của bạn đối với căn bệnh này. 

Người bị viêm xoang thường có những biểu hiện gì?

1. Đau và tăng áp lực trong xoang

Khi dịch tiết bị ứ đọng và lấp đầy các hốc xoang sẽ tạo áp lực lên mặt và gây đau đớn, khó chịu. Các vị trí xoang có thể trở nên nhạy cảm khi chạm vào. Bên cạnh đó, bạn sẽ luôn có cảm giác muốn hắt hơi nhưng không thể.

Cơn đau thường xuất hiện ở má, xung quanh mắt và mũi, trán vì đây là những khu vực có xoang đằng sau. Khi cúi người xuống, cơn đau có thể trở nên tồi tệ hơn.

Đôi khi những cơn đau và áp lực trong xoang khiến cho người bệnh mất ngủ. Viêm xoang cũng làm cho các mô bên trong mũi sưng lên.

2. Đau đầu

Áp lực và đau do viêm xoang tạo ra có thể khiến bạn bị đau đầu vùng trán. Một số người còn cảm thấy cơn đau lan tỏa sang xung quanh, gây nên nhiều vấn đề khác như đau cổ.

Xem thêm: Cảnh giác đau đầu do viêm xoang: tưởng nhẹ nhưng không phải vậy!

3. Chảy dịch mũi sau

Đây là hiện tượng dịch nhầy từ mũi sau chảy xuống dưới cổ họng. Từ đó, người bệnh có thể bị khàn giọng, nghẹt mũi hoặc có cảm giác tăng áp lực trong cổ họng hay miệng.

4. Nghẹt mũi

Khi xoang bị nhiễm trùng do virus hay vi khuẩn, nấm thì dịch tiết bị ứ đọng bên trong sẽ tạo điều kiện cho những tác nhân này phát triển. Sự tích tụ dịch tiết và tình trạng viêm sẽ khiến mũi bị tắc nghẽn.

5. Ho

Viêm xoang khiến cho chất nhầy và những dịch tiết khác chảy ngược vào cổ họng, gây ngứa họng hoặc cảm giác nghẹn trong họng. Một số người sẽ liên tục hắng giọng để làm cổ họng thông thoáng nhưng cũng có khi người bệnh ho không thể kiểm soát.

6. Sốt

Sốt là dấu hiệu cho thấy cơ thể đang chống lại nhiễm trùng. Bạn có thể bị sốt khi viêm xoang cùng với các triệu chứng liên quan khác, bao gồm ớn lạnh, kiệt sức và đau nhức cơ.

7. Dịch nhầy có màu sắc khác thường

Sự hiện diện của virus, vi khuẩn hay nấm trong dịch nhầy tiết ra có thể khiến màu sắc dịch thay đổi. Những người bị viêm xoang cho biết họ thấy đờm khạc ra có màu xanh lá cây hay vàng, thậm chí chất nhầy khi xì mũi cũng có màu sắc khác lạ.

Viêm xoang sẽ khiến cho chất nhầy được sản xuất quá mức và bạn sẽ có cảm giác không thể hỉ sạch hết ra ngoài dù có cố gắng đến mức nào.

8. Mệt mỏi

Khi cơ thể chiến đấu với nguyên nhân gây nhiễm trùng xoang sẽ cần rất nhiều năng lượng. Vậy nên, bạn thường cảm thấy mệt mỏi, yếu ớt khi bị bệnh. Có những người còn cảm thấy như kiệt sức khi họ không thể thở được dễ dàng hoặc thấy đau nhức mũi.

9. Hơi thở có mùi

Dịch nhầy từ viêm xoang có thể có mùi hôi và gây ra mùi cho hơi thở hay khiến bạn có vị khó chịu trong miệng.

10. Đau răng

Áp lực tăng lên trong xoang có khả năng tác động lên nướu, dẫn đến đau răng, đau nướu hoặc đau miệng nói chung.

11. Đau xoang mạn tính

Một vài trường hợp, viêm xoang có thể trở thành tình trạng mạn tính. Nếu bạn bị đau xoang kéo dài vài tuần mà không phải do dị ứng hay nhiễm trùng gây ra thì đó có khả năng là viêm xoang mạn tính.

Phân biệt triệu chứng viêm xoang và cảm lạnh

Rất khó phân biệt giữa viêm xoang và cảm lạnh vì triệu chứng xuất hiện khá giống nhau. Nhiễm trùng xoang thường phát triển sau khi bị cảm lạnh.

Viêm xoang có xu hướng kéo dài hơn cảm lạnh. Triệu chứng cảm lạnh thường diễn tiến xấu đi sau khoảng thời gian bùng phát từ 3–5 ngày, sau đó bạn sẽ dần hồi phục. Viêm xoang lại có thể kéo dài đến 10 ngày hoặc lâu hơn.

Một số triệu chứng cho thấy bạn có nhiều khả năng bị viêm xoang hơn là cảm lạnh bao gồm:

• Sưng các mô bên trong mũi
• Hơi thở có mùi
• Dịch nhầy có màu xanh
• Mặt bị sưng

Khác với cảm lạnh, viêm xoang có thể trở nên mạn tính, có nghĩa là tình trạng này kéo dài hơn 3 tháng. Viêm xoang mạn tính gây sưng và kích thích xoang, thường phát triển từ tình trạng cấp tính. Đôi khi bạn thấy các triệu chứng viêm xoang tạm thời biến mất sau đó lại xuất hiện. 

Đối với các loại viêm xoang còn lại

Lúc này, ngoài những triệu chứng viêm xoang trên, người bệnh còn có những biểu hiện như: 

• Nhiệt độ cơ thể tăng cao
• Hôi miệng
• Hơi thở bốc mùi
• Mệt mỏi hoặc thậm chí là suy nhược cơ thể
• Đau răng hoặc đau đầu

Nếu các dấu hiệu này kéo dài liên tục trong 12 tuần hoặc lâu hơn, bác sĩ có thể chẩn đoán bạn bị viêm xoang mãn tính. 

Mặc dù gây khó chịu và đau nhức, nhưng viêm xoang có thể khỏi mà không cần đến sự can thiệp y tế. Tuy nhiên, bạn nên mau chóng tìm gặp bác sĩ nếu như:

• Các triệu chứng viêm xoang kéo dài quá 7 – 10 ngày
• Nhiệt độ cơ thể tăng cao
• Đau đầu 

Làm sao để chữa viêm xoang hiệu quả?

Ngày nay, viêm xoang không còn là một tình trạng sức khỏe hiếm gặp. Do đó, những lựa chọn cho việc chữa viêm xoang hiệu quả cũng đa dạng hơn, chẳng hạn như:

Thuốc trị viêm xoang

Nếu tình trạng viêm xoang của bạn không quá nghiêm trọng, bác sĩ có thể khuyến khích bạn sử dụng thuốc thông mũi (trị tắc nghẽn mũi) để lấy ra hết những dịch nhầy tích tụ tại đây. 

Thuốc trị tắc nghẽn mũi có cả 2 dạng kê đơn hoặc không kê đơn. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, bạn không nênliên tục sử dụng loại thuốc thông mũi không kê đơn quá 3 ngày, bởi vì nó có thể khiến mũi bạn càng lúc càng nghẹt hơn. 

Đối với trường hợp viêm xoang do vi khuẩn, bác sĩ sẽ kê toa cho bạn một hoặc nhiều loại kháng sinh phối hợp. Bạn sẽ cần uống chúng đúng theo chỉ định của bác sĩ trong vòng 10 – 14 ngày. Triệu chứng viêm xoang thường sẽ tự động biến mất khi liệu trình điều trị hoạt động hiệu quả. 

Ngoài ra, đối với tình huống viêm xoang mãn tính, bạn có thể sử dụng thêm một số loại thuốc như: 

• Steroid kết hợp với kháng sinh.
• Thuốc giảm đau giúp xoa dịu các cơn đau khó tả ở mặt, răng hoặc đầu.
• Thuốc kháng histamine dùng để đối phó với tình trạng dị ứng.
• Thuốc kháng nấm dành cho tình huống viêm xoang do nấm.
• Immunoglobulin nhằm tăng cường khả năng hoạt động của hệ miễn dịch.

Xem thêm: Mách bạn 5 loại thuốc trị viêm xoang không phải ai cũng biết

Khi nào bạn cần đến gặp bác sĩ?

Bạn sẽ cần đến gặp bác sĩ ngay nếu:

• Các triệu chứng viêm xoang kéo dài hơn 7–10 ngày
• Trẻ có dấu hiệu viêm xoang và bị sốt hơn 1–2 ngày
• Đau dữ dội
• Bị nhiễm trùng xoang và nghi ngờ do hệ thống miễn dịch bị suy yếu do một vấn đề sức khỏe khoác, sử dụng thuốc ức chế miễn dịch hay nội tạng suy yếu gây ra

Cách chữa viêm xoang tại nhà

Đối với các tình huống viêm xoang không quá mức nghiêm trọng hoặc viêm xoang tái phát, bạn có thể tự áp dụng một số cách chữa viêm xoang tại nhà thay vì phải đến bệnh viện. Những biện pháp khắc phục này có thể giúp bạn xoa dịu cơn đau khó chịu, đồng thời loại bỏ dịch nhầy tích tụ trong các hốc xoang, ví dụ như: 

1. Xịt mũi

Bạn có thể sử dụng các thuốc xịt mũi OTC để giảm bớt sưng và nghẹt mũi. Tuy nhiên, cần phải cẩn thận khi sử dụng các thuốc này, nhất là một số loại thuốc xịt giúp thông mũi. Lạm dụng thuốc xịt mũi sẽ gây ra nhiều tác dụng phụ.

Khi dùng thuốc xịt thông mũi như oxymetazoline trong thời gian dài có khi làm cho mức độ tắc nghẽn trở nên tồi tệ hơn. Vì vậy, bạn không nên sử dụng lâu hơn thời gian được khuyến nghị trên nhãn thuốc.

Ngoài ra, các thuốc xịt mũi có chứa corticoid như triamcinolone làm giảm nhẹ triệu chứng viêm xoang và sưng tấy nhưng chỉ an toàn khi sử dụng theo chỉ định từ bác sĩ.

Quan trọng nhất là bạn phải làm theo hướng dẫn sử dụng để tránh chảy máu cam hay những tác dụng không mong muốn khác. Nếu bạn đang có một tình trạng sức khỏe khác hay đang mang thai, hãy thông báo cho bác sĩ và xin lời khuyên trước khi sử dụng thuốc xịt mũi.

2. Rửa mũi

Việc rửa mũi có thể giúp chữa viêm xoang khá hiệu quả. Một nghiên cứu năm 2016 cho thấy những người hay rửa mũi ít bị đau đầu và ít cần dùng thuốc không kê đơn hơn những người không vệ sinh mũi.

Bạn sẽ cần dùng một bình xịt có vòi nhỏ đưa vào mũi để rửa sạch xoang. Lưu ý, bạn không nên dùng nước trực tiếp từ vòi để rửa mũi vì trong đó có thể chứa nhiều vi khuẩn hoặc ký sinh trùng mà mũi không thể tiêu diệt hết được. Từ đó, tình trạng nhiễm trùng có thể tiến triển nặng thêm.

Bạn có thể sử dụng nước đun sôi để nguội, nước cất hay nước muối sinh lý để rửa sạch mũi. Đơn giản nhất là bạn nên mua các bình dung dịch rửa mũi có sẵn tại các nhà thuốc tây.

3. Xông hơi cho mặt

Dù không có đủ bằng chứng khoa học cho thấy xông hơi là cách chữa viêm xoang hiệu quả nhưng nhiều người đã thử và thấy cách này giúp giảm bớt những triệu chứng bệnh.

Để xông hơi lên mặt, bạn có thể dùng một chậu nước nóng đặt dưới mặt, dùng khăn trùm qua đầu giúp cho hơi nước bốc lên tập trung vào mặt, mũi sau đó hít thở sâu.

Bạn cũng nên thêm 1–2 giọt tinh dầu như tinh dầu khuynh diệp cho vào tô nước khi xông hơi. Tinh dầu khuynh diệp các tác dụng kháng viêm, kháng khuẩn rất tốt sẽ giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng.

4. Nghỉ dưỡng

Bạn nên cố gắng nghỉ ngơi nhiều nhất có thể khi bị viêm xoang. Việc này giúp cơ thể phục hồi nhanh chóng và tập trung năng lượng để chống lại nhiễm trùng.

Ở nhà và nghỉ ngơi cũng là cách để ngăn ngừa lây nhiễm cho người khác.

5. Bổ sung nước

Uống nhiều nước trong thời gian bị viêm xoang sẽ giúp cơ thể luôn có đủ nước đồng thời giúp làm loãng dịch tiết và dễ làm sạch xoang.

Những thức uống bạn nên tiêu thụ trong khi bị viêm xoang bao gồm:

• Nước lọc
• Nước chanh nóng với mật ong hay gừng
• Trà thảo mộc
• Nước luộc rau

Có nên đi mổ viêm xoang?

Trong trường hợp bạn bị viêm xoang do lệch vách ngăn mũi, liệu trình điều trị phù hợp và hiệu quả nhất sẽ là phẫu thuật, còn gọi là mổ viêm xoang. Các ca mổ viêm xoang cũng có thể áp dụng trong vài tình huống như sau:

• Sự hiện diện của polyp mũi
• Cơ thể bạn không đáp ứng tốt với những cách chữa viêm xoang khác

Phẫu thuật nội soi mũi xoang (FESS) là thủ tục chính trong phương pháp mổ viêm xoang. Tuy nhiên, các loại phẫu thuật khác cũng có thể được yêu cầu tiến hành nếu các phần khác của mũi cũng chịu ảnh hưởng. Chẳng hạn như, nếu vách ngăn bị lệch khiến tình trạng nhiễm trùng tái phát, bạn sẽ cần thực hiện phẫu thuật chỉnh hình vách ngăn (septoplasty) kết hợp mổ viêm xoang. 

Mặt khác, các phương pháp điều trị trên vẫn có thể được yêu cầu áp dụng sau ca phẫu thuật, nhằm ngăn ngừa viêm xoang tái phát. 

Đối với trẻ nhỏ, mổ viêm xoang nên là biện pháp điều trị cuối cùng. Đồng thời, bác sĩ cũng cần có phương án dự phòng trước khi tiến hành ca phẫu thuật cho bé. 

Bạn có thể phòng ngừa viêm xoang như thế nào?

Theo một số nghiên cứu, để phòng ngừa viêm xoang hiệu quả, bạn nên tập một số thói quen tốt như sau: 

• Thường xuyên rửa tay với nước sạch và xà phòng
• Bỏ thuốc lá
• Tránh những khu vực có nhiều khói
• Tiêm chủng đầy đủ theo lịch trình của Bộ Y tế
• Hạn chế tiếp xúc với những người bị nhiễm trùng đường hô hấp
• Trang bị máy tạo độ ẩm nếu bạn hay bị nghẹt hoặc sổ mũi
• Vệ sinh nhà cửa sạch sẽ, tránh để nấm mốc hay bụi “đóng ổ”
• Tìm hiểu về tình trạng dị ứng của bản thân và tránh xa những tác nhân gây dị ứng

Nguồn tham khảo:

What Is Sinusitis?
 https://www.webmd.com/allergies/sinusitis-and-sinus-infection

 

• Bình luận bằng Facebook
• Bình luận